Nhiều người nhầm lẫn giữa giao tiếp tiếng Anh với nghe – nói tiếng Anh. Kết quả nhiều nơi dạy tiếng Anh giao tiếp bằng cách luyện nghe và luyện nói mà không đạt hiệu quả.
Trong tiếng Anh hay tiếng Việt, giao tiếp là quá trình trao đổi thông tin. Do đó, yếu tố quan trọng nhất trong giao tiếp tiếng Anh không phải là nghe được và nói được mà là hiểu được và phản hồi được thông điệp.
Trong những lớp giao tiếp tiếng Anh, Moon có thói quen là hay gọi học viên lên trình bày quan điểm (từng người một), sau đó nhận xét về cách nói và cách trình bày vấn đề của họ. Ở một lớp học như thế, sau khi một học viên lên thuyết trình về chủ đề “Should women wear make up?” thì mọi người trong lớp ngồi nghe (nhưng không ghi chép gì cả), số bạn khác ngồi tư duy hoặc lẩm nhẩm chuẩn bị tới lượt mình.
Sau khi bạn trình bày quan điểm, cả lớp đổ dồn ánh mắt về phía giáo viên như chờ đợi. Mình hỏi mọi người, bạn ấy đã trình bày những gì thì 80% bạn không nhớ ý chính và ý phụ. Các bạn nói “Lúc nghe thì em nhớ, nhưng chẳng hiểu sao khi nghe xong lại quên hết, chỉ nhớ mang máng thôi”.
Mình dặn các bạn ấy khi nghe thuyết trình, các bạn khác cần lắng nghe (và ghi chép lại), sau đó đặt câu hỏi. Như vậy, các bạn đều luyện được kỹ năng lắng nghe, tổng hợp và phân tích thông tin. Còn thuyết trình sẽ phải vận dụng khả năng nói và nghe để hiểu và trả lời câu hỏi của khán giả.
Một điều quan trọng, theo mình, là khi lắng nghe người khác, dù bài nói của họ có thể ngắn hoặc đơn giản, ghi lại ngắn gọn ý chính của người nói (take note) cũng là cách thể hiện sự tôn trọng với người nói, đồng thời giúp bản thân tập trung vào vấn đề đang được thảo luận tốt hơn.
Giao tiếp bản chất là sự tương tác, học cách giao tiếp tiếng Anh không chỉ là học nghe và nói tiếng Anh (tức là nghe băng, rồi nói về chủ đề nào đó…) mà còn là sự tương tác và trao đổi thông tin giữa những người tham gia.
Trong lớp học tiếng Anh, các bạn học viên hãy chủ động tương tác với giáo viên và với các bạn trong lớp. Chủ động lắng nghe và chủ động nói là những bước thực hành quan trọng để các bạn có thể giao tiếp tiếng Anh tự tin, không chỉ với người Việt Nam mà còn với người bản xứ.
Moon Nguyen